Mieczysław Litwiński
Kompozytor, śpiewak i multiinstrumentalista; ur. 30 lipca 1955, Będzin. Studiował kompozycję w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie u Tadeusza Paciorkiewicza i Zbigniewa Rudzińskiego. Podczas pięcioletniego pobytu w Nowym Jorku wpływ wywarł na niego bezpośredni kontakt z osobą i muzyką Johna Cage’a. Uczestniczył również w kursach kompozytorskich Karlheinza Stockhausena w Kürten.
W latach 1986-1991 mieszkał i tworzył w Nowym Jorku, 1991-2000 w Kownie (Litwa), od 2000 w Warszawie.
Komponuje pieśni, utwory kameralne, pisze muzykę baletową, teatralną i filmową, tworzy spektakle i koncerty w nietradycyjnych przestrzeniach, jako śpiewak i multiinstrumentalista gra w zespołach muzyki improwizowanej. Współzałożyciel grup twórczych i kompozytorskich: Cytula Tyfun da Bamba Orkiester (1981), Niezależne Studio Muzyki Elektroakustycznej (1982-1984), Light from Poland (1985-1986), Litwinski Ensemble & Choir (1987-1991), Sol et Luna (od 2000), Kawalerowie Błotni (od 2004). Jako kompozytor i wykonawca swej muzyki (solo i w zespołach), koncertował w wielu krajach Europy, Stanach Zjednoczonych (m.in. w Carnegie Hall), Kanadzie, Rosji, w Estonii, na Litwie, Łotwie i Ukrainie, oraz w Iranie.
W kompozycjach swoich „jednoczy różne kultury, języki i wieki”, jednak „zawsze zachowuje poczucie swych rodzinnych stron” ("The New York Times"). Jego muzyka jest „harmonijna i tętniąca życiem”, cechuje ją „doskonałe wyczucie chwili, poczucie mikrokosmicznego szczegółu”, i „często brzmi jak zasłyszana na ulicy cudowna melodia” ("The New York Times"). Wywołała duży oddźwięk i zdobyła sobie uznanie ze strony zarówno słuchaczy jak i krytyków w Ameryce i Europie. John Cage, jedna z największych postaci muzyki XX wieku, po jej usłyszeniu wyraził swą opinię: „To po prostu wspaniałe”. John Schaefer w swojej książce New Sounds - A Listener’s Guide to New Music (Harper & Row, Londyn, 1987) opisuje muzykę Litwińskiego jako „przejmująco piękną”. Brał udział w licznych festiwalach nowej muzyki m.in. „Inventionen” w Berlinie, „Bang on a Can” w Nowym Jorku, „Kontrasty” we Lwowie, „Audio Art” w Krakowie i ”Warszawska Jesień” w Warszawie. Słuchacze programu Johna Schaefera „New Sounds” (American Public Radio) obrali Litwińskiego w 1986 roku „kompozytorem roku”.
Napisał wiele partytur dla baletu i tańca współczesnego (m.in. dla takich choreografów jak Ohad Naharin, Royston Maldoom, Muna Tseng, Amy Sue Rosen, Pat Cremins, Tamar Rogoff, Marika Blossfeldt). Za swą muzykę nagradzany (Bessie Award 1989 - New York Dance and Performance Award – za balet Safe Tradition – chor. Ohad Naharin), otrzymuje też wiele zamówień (m. in. balet Mansland na otwarcie sezonu Pittsburgh Ballet Theatre 1988/1989 – chor. Ohad Naharin; Composer-in-Residence na American Dance Festival 1990 – The Object Lesson – chor. Amy Sue Rosen; Earth Mysteries dla China Institute w 1991 - chor. Muna Tseng, Aula dla Museo dei Fori Imperiali w Rzymie 2003 – chor. Pat Cremins, SOMNIVM dla Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” 2009.
Mieczysław Litwiński jest też śpiewakiem o „wirtuozowskiej skali głosu” ("The New York Times") i „niezwykłą osobowością sceniczną” ("The Village Voice"). W poświęconym mu artykule New Yorkera Talk of the Town napisano: „Podczas koncertu Litwińskiego, w sali porusza się tylko muzyka, publiczność słucha jak zaklęta”. „Westdeutsche Allgemeine Zeitung” nazywa go „muzykiem i alchemikiem w jednej osobie” i mówi o „istocie świata zamienionej w dźwięk”. Dziennik litewski „Lietuvos Rytas” zwie go „magiem muzyki”.
W Nowym Jorku swoje kompozycje wykonywał, solo i w zespołach, m. in. ze swoim „Litwinski Ensemble & Choir”, w wielu różnych miejscach, od Carnegie Hall, poprzez Lincoln Center, Merkin Concert Hall, Muzeum Historii Naturalnej, Great Hall of Cooper Union, po takie legendarne już dziś „downtown venues” jak LaMama, Dance Theater Workshop i Knitting Factory.
Jako muzyk-multiinstrumentalista współpracował również z wieloma kompozytorami i zespołami z kręgu nowej muzyki, jak m. in. „Harmonic Choir” (David Hykes), „Tibetan Singing Bowl Ensemble” (Raphael Mostel), „Love of Life Orchestra” (Peter Gordon), First Avenue Ensemble. Brał też udział w realizacji wielu filmów, m.in. braci Coen (Raising Arizona, Barton Fink) oraz występował ze znanymi postaciami świata muzycznego, jak John Cage, Pauline Oliveros, Hamid Drake, Paolo Pandolfo. W Polsce współpracuje obecnie z grupą improwizujących kompozytorów „Kawalerowie Błotni”. Formacja wzięła udział w festiwalach muzyki współczesnej: "Warszawska Jesień" 2006, "Chopin i Jego Europa" 2007, "Audio Art", "Musica Polonica Nova", "Warszawskie Spotkania Muzyczne". Jesienią roku 2011, w ramach prezydencji Polski w Unii Europejskiej, grupa koncertowała w Moskwie, Mińsku, Berlinie i Brukseli.
Wykonuje swoje pieśni w duecie „Sol et Luna” (wraz z Sabą Zuzanną Krasoczko). Duet koncertował m.in. w Niemczech, Szwajcarii, Hiszpanii, we Włoszech (na Forum Trajana w Rzymie), na Litwie, w Estonii oraz w Iranie.
Współpracuje też z teatrami - w Polsce m. in: "Węgajty" (Upiorny Całun wg "Dziadów" Mickiewicza, reż. Wacław Sobaszek), Kana, Gardzienice, Wierszalin, Montownia, Sceną Lubelska 30/32, Videoteatrem „Poza” oraz z Pantomimą Wrocławską. Na Litwie z teatrem „Miraklis”, Teatrem Tańca „Aura”, Teatrem Dramatycznym w Kownie. Litwiński jest również twórcą i reżyserem spektaklu-wędrówki do słów poematu Edwarda Stachury Missa Pagana zrealizowanego kilkunastokrotnie o różnych porach roku i w różnych polskich krajobrazach przy współpracy z Teatrem Wiejskim „Węgajty”. Jest też współtwórcą spektaklu Officina Ferraria opartego na XVII w. śląskim poemacie alchemicznym (we współpracy z Andrzejem Urbanowiczem i Henrykiem Wańkiem).
Od bez mała 30 lat prowadzi wszechstronną działalność edukacyjną – różnorodne warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych (m. in. w Centrum Sztuki Współczesnej, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu), również „integracyjne”: z udziałem niepełnosprawnych, innowacyjne warsztaty muzyczne dla dzieci i dla nauczycieli (Fundacja „Muzyka jest dla wszystkich” i in.). Prowadził zajęcia i wykłady na Uniwersytecie Księcia Witolda w Kownie, na Uniwersytecie Warszawskim, w New York Open Center oraz gościnnie w New School, New York University, oraz w konserwatoriach w Rydze, Tallinie i Kłajpedzie.
Współpracował też z wieloma muzeami: m.in. American Museum of Natural History, Muzeum Roericha i Whitney Museum w Nowym Jorku, Museo dei Fori Imperiali w Rzymie, Muzeum Sztuki Współczesnej w Isfahanie (Iran), Muzeum Čiurlonisa w Kownie, Muzeum Narodowym oraz Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie.
Zainteresowania muzyczne i kulturowe kompozytora są szerokie i obejmują duży zakres dziedzictwa muzycznego wielu kultur i epok historycznych. W swej praktyce posługuje się materiałem muzycznym rozległym zarówno w sensie geograficznym jak i historycznym. Jako śpiewak i instrumentalista, poprzez podróże i żywy kontakt z muzykami nieustannie poznaje i praktykuje tradycje muzyczne Litwy oraz Orientu (Iran, Indie, Chiny). Jego zainteresowania i wiedza językowa wyrażają się często w wielojęzyczności tworzonych przezeń utworów.
Był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP oraz Ministra Kultury Republiki Litewskiej.
